Asansör Sanayicileri Federasyonu ASFED'in yayın organı Haber Asansörü dergisi Eylül - Ekim 2019 sayısında yayınlanan yazım
Asansör “Öncelikli Ürün”, Asansör Yatırımları “Stratejik Yatırım” Oldu
Mehmet Öner
Maliye Bakanlığı Eski Baş Hesap Uzmanı
Yeminli Mali Müşavir
Asansör sektörüne önemi çok büyük, etkileri derin ve sektörün tümünü mutlu edecek bir haber vermek istiyorum. Asansör “Öncelikli Ürün” olarak kabul edildi ve asansör yatırımları “Stratejik Yatırım” statüsüne alındı.
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığımızca yüksek katma değerli ürünlerin yerli imkan ve kabiliyetlerle üretimini amaçlayan “Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Programı”na ilişkin esaslar 18 Eylül 2019 tarihli Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe girdi. Program cari açığın kalıcı olarak düşürülmesi ve sanayimizde ithal ara malı oranının azaltılarak, daha güçlü bir ihracat sepetine de sahip olunmasını hedefliyor.
"Öncelikli Ürün" Olmak Ne Anlama Geliyor
Program kapsamında makina, bilgisayar, elektronik, optik, elektrikli teçhizat, eczacılık, kimya ve ulaşım araçlarından oluşan sekiz sektör orta-yüksek ve yüksek teknoloji seviyesindeki odak sektör olarak belirlendi. Özel olarak teşvik edilecek bu sektörlerden, ilk olarak makine sektörü için teşvik uygulaması başlatıldı ve teşvik edilecek “öncelikli ürünler” 18 Eylül 2019 tarihli Resmi Gazetede yayınlandı. 54 ürünün öncelikli ürün olarak belirlendiği listede asansörler de var. Öncelikli ürün listesinde asansörlerin bulunması, bugüne kadar gördüğümüz tüm teşviklerin dışında özel teşviklerden yararlanmamız; dünya çapında oyuncu olmak için devletin yanımızda olması anlamına geliyor. Teşviklerin detayları, başvuru süreci ve yapılması gerekenler yazımın devam eden bölümlerinde bulabilirsiniz.
Sınai robotlar, sensörler, CNC tezgahlar, klimalar gibi yüksek teknoloji ürünlerinin bulunduğu bir tercih listesi olan “öncelikli ürün listesinde” yer almak, asansör yatırımlarının “stratejik yatırım” statüsüne alınması her şeyden önce asansör sektörü için gurur kaynağıdır. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığımız ve devletimiz asansör sektörünün stratejik önemini görmüş, kırk yıldır vermiş olduğu mücadelenin başarı madalyasını takmıştır.
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığımızın hazırladığı “öncelikli ürün listesi”ni incelediğimizde, ürünlerin titiz bir çalışma neticesinde stratejik öncelik, teknolojik gelişmişlik seviyesi, gelecek potansiyeli, teknolojik gelişime etki seviyesi, cari açığa etkisi, teknik yeterlilik ve yetkinlik, yerli üretim kriterleri çerçevesinde belirlendiğini görmekteyiz. Bu titiz çalışma için bakanlığımızı ayrıca kutlamak isterim.
“Öncelikli ürün listesi”nde yer almak, asansör yatırımlarının “stratejik yatırım” statüsüne alınması konusunda ASFED’in çalışmalarını takdir etmek gerekiyor. ASFED yaklaşık iki yıldır sektörün Türkiye ve dünyadaki durumunu, geleceğini, potansiyelini bakanlık nezdinde yoğun olarak anlatmakta; sektörün stratejik bir sektör olduğunu yetkililere iletmektedir. ASFED adına hazırladığım “Sektör Raporu”nda dünyanın asansör sektörüne alelade bir sektör olarak değil, stratejik ve öncelikli bir sektör olarak baktığını anlattım. Raporda sektörün öncü asansör markalarından olan Amerikan markasının bağlı olduğu grubun bu asansör markası dışında
- F16 ve F35 savaş uçaklarının ve Airbus dahil birçok uçağın motorlarını üreten Pratt&Whitney
- Sikorsky helikopterlerini üreten Sikorsky (Grup 90 yıldır sahibi olduğu bu şirketi 2015 yılında düşük kar getirdiği gerekçesiyle Lockheed Martin firmasına sattı)
- Isıtma ve soğutma sistemleri üreten Carrier
- Hemen hemen tüm uçak parçalarını üreten Collins Aerospace
firmalarından oluştuğunu ve dünyanın asansör sektörüne ülkemizdeki bakış açısının ötesinde yüksek önemde ve stratejik bir sektör olarak baktığını belirttim. ASFED çatısı altında çabalarımızın sonuç vermesi ayrı bir mutluluk kaynağı bizim için.
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığımızın hazırladığı “öncelikli ürün listesi”ni incelediğimizde, dikkat çekken bir başka husus da henüz yayın hayatında yeni olmasına rağmen Haber Asansörü dergisinin etkisini ve yayıncı olarak üzerine düşeni yaptığını görmemizdir. “Öncelikli ürün listesi”nde yer alan asansör, klima cihazları, inşaatta kullanılan elektrikli el aletleri, otomatik üniteli dikiş makineleri, tekstil dokuma makinaları gibi ellidört ürünlük toplam listedeki ondört farklı ürünün, Haber Asansörü dergisinin Eylül - Ekim 2018 sayısında yayınlanan “İnşaat Sektörünü ve Ekonomimizi Krizden Çıkaracak Örnek Model : Türk Asansör Sektörü “ yazımızda işaret edilen ürünlerin olması yayıncı olarak bizleri ayrıca mutlu etti ve gururlandırdı.
Stratejik Yatırım Statüsünün Sağlayacağı Teşvikler
Mevcut teşvik sistemimizi düzenleyen 2012/3305 sayılı “Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkındaki Karar”a göre stratejik yatırım olarak teşvik belgesi alınabilmesinin şartları oldukça ağır.
- 50 milyon TL asgari sabit yatırım tutarı,
- yatırım konusu ürünle ilgili yurtiçi toplam üretim kapasitesinin ithalattan az olması,
- belge konusu yatırımla sağlanacak katma değerin asgari yüzde 40 olması,
- yatırım konusu ürünle ilgili olarak son bir yıl içerisinde gerçekleşen toplam ithalat tutarının 50 milyon USD üzerinde olması
Şartlarını sağlayarak stratejik yatırım teşvik belgesi almak gerçekten zor.
Ancak yeni düzenleme ile asansör sektörü için “stratejik yatırım” teşvik belgesi, öncelikli ürün listesine uygun olarak Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı bünyesinde kurulacak komisyon tarafından ve yukarıdaki şartlara bağlı olmadan verilebilecek.
Stratejik yatırım teşvik belgesi alınması durumunda sağlanan teşvikleri tablo halinde aşağıda görebilirsiniz.
Devlet tarafından verilen teşviklerden en önemlisi yapılan yatırımın belli yüzdesinin devlet tarafından karşılanmasını sağlayan “yatırıma katkı oranı”dır. Hemen hatırlatmakta fayda var devlet kendi payına düşen yatırım katkısını nakit olarak vermiyor; yatırımcının ödeyeceği kurumlar vergisini, “indirimli kurumlar vergisi” uygulamasıyla, kurumlar vergisinin bir kısmını almayarak katkı sağlıyor. Uyarmakta fayda var. Devletçe karşılanan indirimli kurumlar vergisi uygulaması oldukça karmaşık. Konu hakkında uzmanlık derecesinde bilgi sahibi olmadan yapılacak işlemler ciddi ceza ve gecikme faizi ödemenize sebep olabilir.
2019 yılı için, normal koşullarda yatırımın tamamlanmasından sonra alınmaya başlayacak devlet katkısını, şirketinizin bu yatırımın dışındaki kazançları için uygulama avantajı getirilerek kısa süre içerisinde almanızı, finansal olarak rahat bir nefes almanızı sağlayan Cumhurbaşkanı Kararnamesi yayınlanmıştır. Yatırımcıya ek özel teşviklerin sağlandığı uygulamanın 2020 yılı için de hayata geçirileceğini tahmin ediyorum.
Stratejik Yatırım, Tübitak Ar-Ge ve KOSGEB KOBİ Desteklerinin Hepsine Tek Noktadan Başvuru
Asansör sektöründe yapılacak yatırımlarda “stratejik yatırım” kapsamında teşvik belgesi alınması, Tübitak Ar-Ge desteklerinden yararlanılması ve KOSGEB KOBİ desteklerinden yararlanılabilmesi için tüm başvurular Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Programı web sitesi olan https://www.hamle.gov.tr adresinde bulunan Program Portalı uygulaması üzerinden elektronik ortamda yapılacaktır.
Başvuru Zamanı
Asansör sektöründe yapılacak yatırımlarda “stratejik yatırım” kapsamında teşvik belgesi alınması, Tübitak Ar-Ge desteklerinden yararlanılması ve KOSGEB KOBİ desteklerinden yararlanılabilmesi için ön başvurular 3 Ekim 2019 -22 Kasım 2019 tarihleri arasında yapılacaktır. Program kesin başvurusu ise 12 Kasım 2019 tarihinde başlayıp başvuru belge ve formlarının teslimi için son tarih 13 Aralık 2019 tarihidir.
Asansör sektörü için tarihi dönüm noktalarından biri olan “öncelikli ürün” ve “stratejik yatırım” kararlarının hayırlı olmasını diliyorum. Bakanlığın “Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Programı” kapsamında başlattığı yeni teşvik sisteminin dikkatle incelenerek başvuru yapılması gerekmektedir. Yeni dönemin sektörde yeni bir heyecan yaratacağını, dünya ölçeğinde ve kalitesinde üretime vesile olacağını, “yerli global Türk asansör markası”na destek sağlayacağını umuyorum.