Kurumlar vergisi oranının kaç olduğunu sormak, bu konuda yazı yazmak inanın bana da garip geliyor. Ticari faaliyetlerini devam ettiren ve kazançları üzerinden kurumlar vergisi ödeyen şirketlerin en temel haklarından bir tanesi, ödeyeceği veya ödemek zorunda kalacağı kurumlar vergisini baştan itibaren bilmektir. Bu hak anayasamızın 73. Maddesindeki “Vergi, resim, harç ve benzeri mali yükümlülükler kanunla konulur, değiştirilir veya kaldırılır.” cümlesi ile vücut bulmaktadır.
2006 yılından 2017 yılına kadar % 20 olarak uygulanan kurumlar vergisi 2018, 2019 ve 2020 yılları için Kurumlar Vergisi Kanunu’nun Geçici 10. Maddesi gereğince % 22 olarak uygulandı. Geçici 10. Maddenin belirlediği yılların bitmesi ile 1 Ocak 2021 günü uyandığımızda kurumlar vergisi oranı, kanunun 32. maddesi gereğince tekrar % 20 oranına indi.
Tam kurumlar vergisi oranı tekrar % 20’ye indi diye düşünürken, 2 Nisan 2021 tarihinde Meclis Başkanlığına sunulan “Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi”nin 14 üncü maddesi ile Kurumlar Vergisi Kanununa eklenen geçici 13'üncü madde ile halen yüzde 20 olan kurumlar vergisi oranının, 2021 için % 25 ve 2022 yılı için % 23 olarak uygulanması öngörülüyor. Buna göre kurumlar vergisi oranı 2021 için 5 puan, 2022 için 3 puan artacak.
Konu hakkındaki değerlendirmelerimi içeren Türkiye Asansör Sanayicileri Federasyonu ASFED'in yayın organı Haber Asansörü dergisi Mart - Nisan 2021 sayısında yayınlanan yazım.
2021 Yılı Kurumlar Vergisi Oranı % Kaç ?
Mehmet Öner
Maliye Bakanlığı Eski Baş Hesap Uzmanı
Yeminli Mali Müşavir
moner@monerymm.com
Kurumlar vergisi oranının kaç olduğunu sormak, bu konuda yazı yazmak inanın bana da garip geliyor. Ticari faaliyetlerini devam ettiren ve kazançları üzerinden kurumlar vergisi ödeyen şirketlerin en temel haklarından bir tanesi, ödeyeceği veya ödemek zorunda kalacağı kurumlar vergisini baştan itibaren bilmektir. Bu hak anayasamızın 73. Maddesindeki “Vergi, resim, harç ve benzeri mali yükümlülükler kanunla konulur, değiştirilir veya kaldırılır.” cümlesi ile vücut bulmaktadır. Hukukun temel prensiplerinden biri olan “kanunların geriye yürümezliği” ilkesi gereğince de, herhangi bir yılda uygulanacak kurumlar vergisi oranının yıl başlamadan kanunla belirlenmiş olması gerekir. Anayasa Mahkemesi’nin benzeri konularda kullandığı “kukuki öngörülebilirlik ve bilinebilirlik” prensibi de buna işaret etmektedir.
Vergilemenin yapılacağı yıl başlamadan kurumlar vergisi oranı belli olmalı ki şirketler kazançlarından ne kadar vergi ödeyeceklerini bilerek ticari hesaplarını yapabilsinler. Şirketler banka kredisi kullanırken, önlerine gelen iş yada yatırım fırsatlarını değerlendirirken, yatırımdan elde edilecek kazanç tan kullandıkları kredi için ödeyecekleri faiz sonrası kalan kazanç üzerinden,kurumlar vergisi ödenmesi sonrası şirkete kalan tutara göre yatırım kararlarını almaktadır. Hiç hesapta olmayan kurumlar vergisi artışı başlanmış yatırımlardaki kar getirisi hesaplarını alt üst ederken, azalan vergi sonrası kar tutarı sebebiyle yeni yatırımlara başlama iştahını da ciddi şekilde azaltmaktadır.
2021 yılı başındaki kurumlar vergisi oranı
Hepimizin bildiği üzere, 2006 yılından 2017 yılına kadar kurumlar vergisi oranı % 20 olarak uygulandı. 2018, 2019 ve 2020 yılları için ise 5 Aralık 2017 tarih ve 30261 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan 7061 sayılı kanunun 91. maddesi ile Kurumlar Vergisi Kanunu’na eklenen Geçici 10. Maddesinde gereğince % 22 olarak uygulandı. Geçici 10. Maddenin belirlediği yılların bitmesi ile 1 Ocak 2021 günü uyandığımızda kurumlar vergisi oranı, kanunun 32. maddesi gereğince tekrar % 20 oranına indi.
Kurumlar vergisine mahsuben, her üç ayda bir geçici vergi adıyla ödediğimiz, aslında kurumlar vergisinin üçer aylık hesaplanması ve ödenmesi olan, geçici vergi oranları da bu güne kadar hep kurumlar vergisi ile aynı oranda oldu.
2021 yılı başından itibaren uygulanacak yeni kurumlar vergisi oranı
Tam kurumlar vergisi oranı tekrar % 20’ye indi diye düşünürken, 2 Nisan 2021 tarihinde Meclis Başkanlığına sunulan “Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi”nin 14 üncü maddesi ile Kurumlar Vergisi Kanununa eklenen geçici 13'üncü madde ile halen yüzde 20 olan kurumlar vergisi oranının, 2021 için % 25 ve 2022 yılı için % 23 olarak uygulanması öngörülüyor. Buna göre kurumlar vergisi oranı 2021 için 5 puan, 2022 için 3 puan artacak.
Geçici vergi uygulaması ise biraz daha karışık. 2021 yılı için birinci geçici vergi döneminde oran % 20, devamındaki üç geçici vergi döneminde oran % 25 olarak uygulanacak.
2022 yılının tüm dönemlerinde geçici vergi oranı % 23 olarak uygulanacak.
2021 yılı birinci geçici vergi döneminde farklı oran uygulansa da, sonraki geçici vergi dönemlerinde 1 Ocak tarihinden itibaren elde edilen kazançlar toplanarak dikkate alınacağı için, geçici vergi açısından da ödenecek tutarın yıllık bazda kazancın % 25 oranındaki kısmı olacağını söyleyebiliriz.
Maç devam ederken kural değiştiriliyor
Yukarıda bahsettiğimiz üzere 2021 yılının üçbuçuk ayını tamamladığımız şu günlerde, maçın başladığı 1 Ocak’tan geçerli kural değişikliği yapılmak üzere. Pandemi sebebiyle olağan üstü koşulların yaşandığını hepimiz kabul ediyoruz. Ancak kurumlar vergisi oranının % 20 den % 25’e çıkartılark 5 puan artırılması ödenecek kurumlar vergisinin yüzde yirmibeş artması anlamına geliyor. Zaten tüm şirketlerin satışları ve karlılıklarının düştüğü bu dönemde böyle bir artış şirketlere ağır bir yük getirecek. Bunun yanında, geriye doğru yürüyecek kanun değişikliği yapılması hem vergi mükelleflerinin hukuka olan güvenlerini sarsacak; hem de konunun yargıya taşınmasına sebep olacaktır.
Kurumlar vergisi hesaplaması hiç bu kadar karmaşık olmamıştı. Şirketlerin ödenecek kurumlar vergisi hesaplamalarını ve vergi ödeme zamanı hazır bulunduracakları fonlarını bir daha gözden geçirmesi gerekiyor.